Menu
Iedereen heeft weleens te maken met stress. Hoewel korte stressvolle situaties zorgen voor meer concentratie en efficiëntie, kan langdurige stress tot ongezonde situaties leiden. Het is daarom belangrijk om te weten hoe we met stress om kunnen gaan en hoe we deze stress kunnen verminderen.
Stress is een reactie van ons lichaam wanneer we druk of spanning ervaren. De mate van deze reactie kan erg verschillen. Zo kun je bijvoorbeeld lichte stress ervaren in periodes van lichte spanning, bijvoorbeeld wanneer je zenuwachtig bent voor een gesprek of een presentatie. In deze gevallen is het niet nodig om je zorgen te maken en gaat de stress (meestal) vanzelf over.
Daarentegen kun je ook last hebben van heftige stress in periodes van langdurige spanning en/of druk. In dit geval heb je te maken met ongezonde stress.
Stress kan leiden tot lichamelijke en mentale klachten. Je kunt onder andere last hebben van:
• Een schuldgevoel
• Een futloos gevoel
• Onzekerheid
• Geen of weinig zelfvertrouwen
• Een onrustig gevoel in je lichaam
• Vergeetachtig zijn
• Concentratieproblemen
• Angsten
• Blijvende vermoeidheid
• Slaapproblemen
• Duizeligheid
• Een verminderde eetlust
• Hartkloppingen
• Veel zweten
• Darmklachten
• Verslechterde weerstand
Stress kan ontzettend veel verschillende oorzaken hebben. Veel voorkomende oorzaken zijn een hoge werkdruk of ziekte of overlijden van een naasten. Stress wordt veroorzaakt doordat je draagkracht (wat je aan kunt) niet in balans is met je draaglast (wat er van je gevraagd wordt).
Tegenwoordig zie je steeds meer tijdsdruk ontstaan. Alles moet snel geregeld worden. Dit veroorzaakt stress. Daarnaast wordt er ook vanaf kinds af aan al veel van je verwacht. Als kind wordt er van je verwacht dat je het goed doet op school. Als je ouder bent wordt er van je werkgever verwacht dat je goed werk aflevert. Dit zijn allemaal oorzaken van stress. Over het algemeen geven werk en relaties de meeste stresssymptomen af.
Niet iedereen reageert even heftig op stress. Er zijn een aantal eigenschappen die je hier kwetsbaarder voor maken, zoals:
• Perfectionisme
• Ambitie
• Prestatiegerichtheid
• Competitief
• Niet ‘niets’ kunnen doen
• Vaak meerdere dingen tegelijk doen
• Veel van jezelf eisen
• Een groot verantwoordelijkheidsgevoel
• Moeilijk ‘nee’ kunnen zeggen
• Moeite hebben met je grenzen aangeven
• Moeite hebben met je gevoelens te uiten
• Slecht voor jezelf op kunnen komen
Bij stressvolle situaties zorgen onze hersenen ervoor dat er twee systemen in werking worden gezet. Bij het eerste systeem wordt het lichaam in een staat van paraatheid gebracht door het sympatische zenuwstelsel. Adrenaline en noradrenaline komen vrij en het lichaam is klaar voor een vecht-of-vluchtreactie. Dit zorgt ervoor dat:
• De bloeddruk omhoog gaat
• De hartslag stijgt
• Er zuurstofrijk bloed naar de spieren, het hart en de hersenen stroomt en minder naar de andere organen
• De spieren zich aanspannen
• De longblaasjes zich verwijden en de ademhaling versnelt
• Het bloed wegtrekt uit het gezicht
• De spijsvertering op een laag pitje gaat. Dit veroorzaakt het ‘vlinders in je buik’ gevoel
• Het zweet uitbreekt
Je lichaam is dus klaar voor actie. Daarbij is dit systeem zo afgesteld dat het liever te vaak dan te weinig afgaat. Het is beter om in te veel situaties onnodig gestrest te raken, dan dat het lichaam niet goed reageert in een situatie waar het wel nodig is.
Het tweede systeem treed na enkele minuten in werking. Onze bijnieren krijgen van de hypofyse (een kliertje onderin ons brein) de opdracht om cortisol te produceren. Cortisol wordt ook wel het stresshormoon genoemd. Het zorgt ervoor dat de bloedsuikerspiegel stijgt en de stofwisseling een tandje bijzet. Hierdoor komt er meer energie vrij om met de stressvolle situatie om te gaan.
Stress is een natuurlijk en gezonde reactie van het lichaam. Iedereen krijgt vrijwel dagelijks te maken met een vorm van stress. Het zorgt ervoor dat je op werk beter presteert, het maakt je alert, geconcentreerd en efficiënt. Spanning tijdens een sportwedstrijd of een auto-ongeluk die je net weet te voorkomen, is ook niet verkeerd.
De stressreactie van ons lichaam zorgt er namelijk voor dat we in noodsituaties goed kunnen handelen. Een groot verschil met vroeger is dat we tegenwoordig ook reageren op bedreigingen van psychische aard. Als dit ook tijdelijke stress zou zijn, is het helemaal niet erg. Maar deze stress is meestal van langdurige aard.
Chronische stress of een te heftige reactie van het lichaam op stress, kunnen zorgen voor problemen. Bij chronische stress is er meer tijd nodig om te herstellen. Dit geldt ook voor heftige reacties. Het lichaam heeft bij veel momenten van stress te weinig tijd voor herstel. Dit zorgt ervoor dat de stress opstapelt en dat er ongezonde stress ontstaat.
Chronische stress kan verschillende klachten veroorzaken. Dit kunnen lichamelijke klachten zijn zoals een verhoogde bloeddruk, hoofdpijn en slapeloosheid. Er kunnen ook psychische klachten ontstaan zoals prikkelbaarheid, depressiviteit en besluiteloosheid. Stressklachten zijn vaak een waarschuwingssignaal voor aandoeningen zoals een burn-out.
Te veel momenten van stress zorgt er ook voor dat ons immuunsysteem achteruitgaat. Het stresshormoon zorgt ervoor dat er meer energie vrijkomt om met de stressvolle situatie om te kunnen gaan. Maar deze energie moet ook ergens vandaan komen. Als het cortisolniveau (stresshormoon) chronisch verhoogd, dan beknibbelt ons lichaam op het onderhoud aan het immuunsysteem. Hierdoor worden wij op den duur kwetsbaarder voor ziektes.
Met stress management leer je je stress in stressvolle situaties onder controle te houden. Af en toe stress ervaren is volkomen normaal. Bij stress komen stresshormonen vrij. Deze stresshormonen zorgen ervoor dat je lichaam alert is en gepast reageert op een gevaarlijke situatie of als je iets belangrijk moet doen.
Is de stressvolle situatie voorbij? Dan gaat de spanning normaal gesproken weg. Blijft de spanning aanwezig? Dat is niet de bedoeling. Het gevolg hiervan kan zijn dat je allerlei klachten krijgt. Je kunt zelfs overspannen raken of een burn-out krijgen. Met stress management kan je dit voorkomen.
Er zijn verschillende manieren waarmee je stress kunt verminderen:
1. Kom achter de oorzaak van je stress.
In sommige gevallen is het niet duidelijk waar je stress vandaan komt. Het is echter wel erg belangrijk om de oorzaak van je stress te weten als je er goed mee om wilt gaan. Een handige manier om hierachter te komen is door je gedachten en gevoelens op te schrijven. Dit helpt je om veelvoorkomende patronen te herkennen.
2. Zorg voor ontspanning.
Heb je een drukke en stressvolle week achter de rug? Zorg dan voor ontspanning. Dit is belangrijk om de stresshormonen kwijt te raken.
3. Stel prioriteiten.
Een prioriteitenlijstje kan ontzettend handig zijn om je stress beter te handelen. Je creëert met zo een lijstje namelijk overzicht. Daarnaast zorg je er met het opschrijven ook voor dat je er niet meer over na hoeft te denken. Hierdoor krijg je meer rust in je hoofd.
4. Doe 1 ding tegelijk.
Doe je vaak meerdere dingen tegelijk? Dit zorgt er in de meeste gevallen voor dat je stressniveau alleen maar hoger wordt. Doe daarom 1 taak tegelijk. Op deze manier kan je je ook 100% voor deze taak inzetten. Hierdoor krijg je niet alleen meer rust, maar ben je ook effectiever en presteer je beter.
5. Verlaag het tempo.
Ben je continu bezig met wat je allemaal nog moet doen? Ben je de hele dag heen en weer aan het rennen om je taken af te krijgen? Verlaag dan het tempo en neem een stapje terug. Kijk kritisch naar je taken en schrap de taken die toch niet zo belangrijk zijn. Begin je dag rustig en houd dit tempo vast.
6. Leef in het heden.
Ben je steeds bezig met wat je straks of morgen nog allemaal moet doen? Probeer dat los te laten. Probeer alleen bezig te zijn met het heden, niet met de toekomst. Ben je onderweg naar je werk? Focus dan op de dingen die je onderweg ziet. Niet op de dingen die je straks op werk moet doen. Relax wat meer en geniet van het moment.
7. Blijf in bewegen en eet gezond.
Bewegen is een ontzettend effectieve manier van stress management. Bij sporten maak je namelijk een stofje genaamd endorfine aan. Wanneer dit stofje aangemaakt wordt, sturen je hersenen een signaal naar je bijnieren om de aanmaak van cortisol te stoppen. Op deze manier wordt dus de directe aanmaak van stress geremd.
Het is het beste om elke dag minimaal een half uur te bewegen. Probeer je hoofd bijvoorbeeld leeg te maken door in je pauze een rondje te wandelen. Eet daarbij ook gezond. Goed en gezond eten op vaste tijden maakt je namelijk minder vatbaar voor stress.
Bij Richard Smith Fysiotherapie hebben wij veel ervaring met patiënten die last hebben van stress, overspannenheid of een burn-out. Op basis van jouw klachten wordt er samen met jou een plan gemaakt om zo snel mogelijk te herstellen.
Wil je meer weten over de behandeling van stress bij Richard Smith Fysiotherapie? Neem contact met ons op of maak direct een afspraak.
